Mekke-i mükerreme döneminde Âsır sûre-i şerif'inden sonra nâzil olmuştur. On bir Âyet-i kerime, yirmi sekiz kelime ve yüz yirmi harften müteşekkildir.
Birinci Âyet-i kerime'de geçen ve "Nefes nefese koşan atlar" mânâsına gelen "Âdiyât" kelimesi bu Sûre-i şerif'e isim olmuştur.
Bu mübârek Sûre-i celîle Allah yolunda cihad edenlerin soluk soluğa koşan atlarına yemin ederek başlar.
İlk beş Âyet-i kerime'de kıyameti hatırlatan bir harp sahnesi gözler önüne serilmekte; kıvılcımlar saçan, sabahın ilk saatlerinde baskınlar yapan, orada tozu dumana katan, düşman birliklerini çepeçevre kuşatıp onlara cepheden saldıranlar üzerine yemin edilerek şanlı mücahitlerin Allah katındaki faziletleri belirtilmektedir.
Mütebâki Âyet-i kerime'lerde ise, insanoğlunun umumiyetle nankör ve menfaat düşkünü olduğu, bu durumunun ileride kendilerine çok büyük zararlar getireceği, gün gelip yaptıklarının hesabını vermek üzere ilâhî huzura çıkacakları beyan edilmektedir.
Allah-u Teâlâ inananları Allah yolunda cihada, kahramanlığa ve fedakârlığa teşvik ederek Âyet-i kerime'lerinde şöyle buyurmuştur:
"Andolsun o koştukça koşanlara!" (Âdiyât: 1)
İ'lây-ı kelimetullah için, üstlerinde mücahitler olduğu halde, nefes nefese, soluk soluğa, boyunlarını uzatarak koşan atlara!
"Andosun kıvılcımlar saçanlara!" (Âdiyât: 2)
Allah yolunda cihad eden gazilerin, nalları taşlara çarparak kıvılcımlar çıkaran atlarına!
"Andolsun sabahleyin akına çıkanlara!" (Âdiyât: 3)
Sabah erken saatlerde düşman üzerine baskın yapan akıncı mücahitlere!
"Andolsun orada tozu dumana katanlara!" (Âdiyât: 4)
Ortalığı toz-dumana katarak düşmana korku ve dehşet veren yiğit süvarilere!
"Andolsun o toz duman içinde bir topluluğun ortasına dalanlara!" (Âdiyât: 5)
Her an baskın yapmak için fırsat kollayan din düşmanlarının tertip ve düzenlerini bozmak, saflarını darmadağın etmek için kendilerini bir anda düşman topluluklarının ortasında bulanlara!
Bu müjde sadece Asr-ı saâdet'e münhasır olmayıp şümulü kıyamete kadar devam eder. Bilhassa fitne ve fesadın ayyuka çıktığı âhir zamanda gelecek olan mücahitlere de şâmildir.
