Mekke-i mükerreme döneminde, Abese sûre-i şerif'inden sonra nâzil olmuştur.
Beş Âyet-i kerime, otuz kelime ve yüz on iki harften müteşekkildir.
Adını Sûre-i şerif'te üç defa tekrar edilen ve fazileti sebebiyle "Leyletü'l-kadr" olarak vasıflandırılan geceden almıştır. "İnnâ enzelnâ" sûre-i şerif'i olarak da anılmaktadır.
Bu mübârek Sûre-i celîle'de Kur'an-ı kerim'in Kadir gecesi'nde indirildiği, bu sebeple bu gecenin, içinde Kadir gecesi bulunmayan bin aydan hayırlı olduğu bildirilmektedir.
Bu gecede başta Cebrâil Aleyhisselâm olmak üzere vazifeli meleklerin emirle yeryüzüne inecekleri ve bu gecenin tan yeri ağarıncaya kadar esenlik olduğu müjdelenmektedir.
Şaban-ı şerif ayının on beşinci Berat gecesinde, Levh-i mahfûz'dan topluca dünya semâsına indirilen Kur'an-ı kerim, bu gece âyetler hâlinde yeryüzüne indirilmeye başlanmıştır.
Nitekim Allah-u Teâlâ Duhân sûre-i şerif'inde buyurur ki:
"Hâ. Mîm. Apaçık Kitab'a andolsun ki! Gerçekten biz onu mübarek bir gecede indirdik. Biz uyarıcılarız. O gecede her hikmetli iş, katımızdan bir emir olmak üzere ayrılır." (Duhân: 1-5)
Kadir gecesi öyle muazzam ve mübârek bir gecedir ki, hakikatini anlamak beşer idrâkinin çok üstündedir.
Allah-u Teâlâ bu geceye çok değer vermiş ve Kadir sûre-i şerif'ini indirerek şöyle buyurmuştur:
"Şüphesiz ki biz onu (Kur'an'ı) Kadir gecesi'nde indirdik." (Kadir: 1)
Resul-i Ekrem -sallallahu aleyhi ve sellem- Efendimiz kırk yaşına ulaştığı yılda, Ramazan ayının Kadir gecesi sabah olurken ilk defa Kur'an-ı kerim vahyedilmeye başlamıştır. Peygamberlik müddeti süresince zaman zaman ve çeşitli vesilelerle, âyet âyet, sûre sûre nâzil olmuş ve yirmi üç senede tamamlanmıştır.
"Resul'üm! Kadir gecesi'nin ne olduğunu sen bilir misin?" (Kadir: 2)
Sen onun hakikatini bilemezsin. Çünkü onun kadir ve kıymetini bilmek ancak Allah'a mahsustur.
Allah-u Teâlâ bu gecenin fazilet ve meziyetini kullarının anlayışları dahilinde haber vermiş; bin aydan daha hayırlı olduğunu, bu gecede meleklerin her bir iş için indiklerini ve tan yeri ağarıncaya kadar güvenlik olduğunu beyan etmiştir.
"Kadir gecesi bin aydan daha hayırlıdır." (Kadir: 3)
İçinde Kadir gecesi olmayan bin aydan.
O gece amel ve ibadet ile ulaşılacak olan ecir ve sevap, onsuz bin ay çalışma ile kazanılacak olan ecir ve sevaptan daha üstündür. Hâliyle bu gecede yapılan işler, diğer gecelerde yapılan işlere nispetle bin kat daha hayırlı olur. Bin ay, seksen üç sene dört aya muadildir.
Bir de şu husus var ki buradaki sayı tayin, tahdit ve tahsis mânâsına değildir. Kur'an-ı kerim'deki bu gibi ifadeler çokluğa işaret etmektedir. Bu pek feyizli gece, beşer hayatındaki binlerce yıldan hayırlıdır. Ne kadar hayırlı olduğunu ancak O bilir. Beşerin ilmi ve aklı onu tespit etmeye, künhüne vâtıf omaya yeterli değildir.
"Melekler ve Ruh (Cebrâil) o gecede Rabb'lerinin izniyle her bir iş için inerler" (Kadir: 4)
Yani Cebrâil Aleyhisselâm içlerinde olduğu halde melekler inerler demektir.
Melâike-i kiram izin alarak bu gecenin hürmetine rahmet ve bereketle yücelerin yücesindeki kendi âlemlerinden perdeypey yeryüzüne inerler, gökyüzü dar gelecek şekilde birbirini sıkıştırırlar. Onun için bu geceye "Tazyik gecesi" de denilmiştir. Beşer ufukları mânevî nurlar içinde kalır. Müminleri ziyâret ederler, ibâdetlerini temâşâ ederler. Kâfirler hariç, rastladıkları herbir mümine, selâmet müjdesi olan bir selâmla selâm verirler. Ümmet-i Muhammed için sabaha kadar af ve mağfiret dilerler. Kendileri de ibadet ederler. Çünkü onların yeryüzüne inip ibadet etmeleri onlar için, müslümanların senede bir Kâbe-i muazzama'ya gidip Hacc yapmaları gibidir.
